Η κυβέρνηση έχει τονίσει τόσο προεκλογικά, όσο και μετεκλογικά ότι η πάταξη του λαθρεμπορίου στους τομείς που στην Ελλάδα γνωρίζει “άνθηση” είναι προτεραιότητα. Μάλιστα, στο θέμα του λαθρεμπορίου προϊόντων καπνού αναφέρθηκε πρόσφατα και τοCNBCσημειώνοντας ότι η ελληνική κυβέρνηση θα μπορούσε να εξοικονομήσει τουλάχιστον ένα δισεκατομμύριο ευρώ αν κατάφερνε να εξαλείψει το λαθρεμπόριο καπνού.
Πρόκειται για ένα φαινόμενο που οξύνθηκε κατά τη διάρκεια της ελληνικής κρίσης, καθώς η αλλαγή της φορολογίας των καπνικών προϊόντων είχε ως αποτέλεσμα να μειωθεί το χάσμα της τιμής των φθηνών και ακριβών τσιγάρων, κάτι που οδήγησε τους καταναλωτές στις «φθηνές» λύσεις των λαθραίων τσιγάρων. Αποτέλεσμα αυτού; Άνθηση του λαθρεμπορίου και μείωση των δημοσίων εσόδων.
Η αναπληρώτρια υπουργός Οικονομικών Νάντια Βαλαβάνη πρόσφατα, με αφορμή τα σενάρια για αύξηση της φορολογίας στα τσιγάρα και ποτά, απέκλεισε το ενδεχόμενο αυτό αναφέροντας ότι ήδη υπάρχει επιβάρυνση 89% στα τσιγάρα που δεν αφήνει κανένα περιθώριο. Αυτό επιβεβαιώνεται και από πρόσφατη μελέτη του ΙΟΒΕ που σημειώνει ότι οποιαδήποτε αύξηση της φορολογίας στα προϊόντα καπνού θα φέρει τα ακριβώς αντίθετα αποτελέσματα μειώνοντας περαιτέρω τα κρατικά έσοδα που τα τελευταία χρόνια συρρικνώνονται συνεχώς, με αποτέλεσμα σύμφωνα με την κυβέρνηση να χάνονται 800 εκατομμύρια € ετησίως.
Ο Υπουργός Υγείας Παναγιώτης Κουρουμπλής, επανήλθε (17 Μαρτίου) σημειώνοντας ότι «θα πρέπει να δούμε όλοι μαζί το τσιγάρο, τα ποτά, όλα αυτά που δεν είναι και είδη πρώτης ανάγκης πως θα μπορούσαν κατά κάποιο τρόπο να συμβάλλουν και αυτά», ώστε τα έσοδα που θα προκύψουν να κατευθυνθούν στον τομέα της Υγείας.
Μάλιστα, σύμφωνα με το Capital.gr, ήδη έχει συσταθεί από το υπουργείο ομάδα τεχνοκρατών, η οποία θα μελετήσει μέτρα που θα αφορούν στο σύνολο των προϊόντων καπνίσματος, όπως τα στριφτά και τα ηλεκτρονικά τσιγάρα. Στην επιτροπή θα συμμετέχουν ακόμη υπηρεσιακοί παράγοντες από τα υπουργεία Οικονομικών, Περιβάλλοντος και τον Εθνικό Οργανισμό Φαρμάκων.
Σύμφωνα με εμπειρογνώμονες, ωστόσο, η αλλαγή της φορολογικής δομής στα καπνικά προϊόντα, θα μπορούσε να εξασφαλίσει το «ρευστό» που χρειάζονται τα ελληνικά ταμεία.
Όμως, παρά τις δημόσιες παρεμβάσεις αξιωματούχων της ελληνικής κυβέρνησης, προς το παρόν δεν υπάρχει συγκεκριμένο σχέδιο για την πάταξη του φαινομένου, τόνισαν πηγές στην EurActiv.gr.
Θεοχάρης: Ανάγκη αλλαγής της φορολογικής δομής
Ο πρώην ΓΓ Δημοσίων Εσόδων και νυν βουλευτής του Ποταμιού, Χάρης Θεοχάρης, επεσήμανε στην EurActiv.gr ότι προκειμένου να εξαλειφθεί το φαινόμενο χρειάζεται κυρίως αλλαγή της φορολογικής δομής. «Αυτό που χρειάζεται να γίνει για την καταπολέμηση του λαθρεμπορίου στα προϊόντα καπνού είναι αρχικά η αλλαγή της φορολογικής δομής, ώστε τα λαθραία καπνικά προϊόντα να είναι λιγότερο ελκυστικά. Η φορολόγηση των προϊόντων καπνού οδήγησε στην αύξηση του λαθρεμπορίου, καθώς πολλοί καταναλωτές επέλεξαν τη «φθηνή» λύση. Ακόμη πρέπει να γίνει επιτέλους ο διαγωνισμός για το «Τrack and Τrace» [σύστημα ιχνηλασίας] και να ενισχυθεί ο συντονισμός με την αστυνομία και το λιμενικό», τόνισε.
Σημειώνεται ότι μέχρι σήμερα δεν έχει πραγματοποιηθεί σχετικός διαγωνισμός αλλά «πρόσκληση ενδιαφέροντος/ιδεών», χωρίς συγκεκριμένα αποτελέσματα.
Είναι χαρακτηριστικό ότι το 2013, πρώτη χρονιά εφαρμογής της νέας φορολογικής δομής στα προϊόντα καπνού, το λαθρεμπόριο τσιγάρων στην Ελλάδα παρουσίασε τη μεγαλύτερη αύξηση στην Ε.Ε. ξεπερνώντας το 23%, με άμεση συνέπεια τεράστιες φορολογικές απώλειες για το κράτος. Πλέον, το παράνομο εμπόριο στην Ελλάδα έχει φτάσει σε ύψος-ρεκόρ, με δραματικές συνέπειες σε όλους τους τομείς (απώλεια εσόδων από το κράτος, απώλεια θέσεων εργασίας, χρηματοδότηση εγκληματικών οργανώσεων, κ.λπ.).
Παράλληλα, το 2013, η χώρα γνώρισε τη μεγαλύτερη αύξηση (+ 26%) στην κατανάλωση λαθραίων και παραποιημένων τσιγάρων σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Ένας ακόμα παράγοντας που συμβάλλει στην όξυνση του προβλήματος είναι η διαφορά της τιμής ενός πακέτου τσιγάρων στην Ελλάδα συγκριτικά με άλλες γειτονικές χώρες, όπως η Αλβανία ή η ΠΓΔΜ, που μπορεί να υπερβαίνει τα 2 € της τιμής λιανικής πώλησης λόγω του υψηλού φόρου καπνού στην Ελλάδα. Πρόσφορο έδαφος για τους λαθρέμπορους καπνού συνιστά επίσης και η γεωγραφική θέση της χώρας που την καθιστά «σταυροδρόμι» παράνομων προϊόντων καπνού, ιδίως παράνομη λευκών τσιγάρων.
Δεν υπάρχει ακόμη σχέδιο
Παρά τις εξαγγελίες της ελληνικής κυβέρνησης για ιδιαίτερη έμφαση στην καταπολέμηση του λαθρεμπορίου καπνού, η EurActiv.gr πληροφορήθηκε ότι προς το παρόν δεν υπάρχει κανένα συγκεκριμένο σχέδιο.
Η EurActiv.gr επικοινώνησε με το γραφείο του κ. Παναγιώτη Νικολούδη, αναπληρωτή υπουργού κατά της Διαφθοράς, ο οποίος έχει αναλάβει τη διαχείριση του εν λόγω ζητήματος, και ενημερώθηκε ότι «ακόμη δεν υπάρχει κάτι συγκεκριμένο».
«Υπάρχει πρόθεση και σχεδιασμός αλλά προς το παρόν δεν υπάρχει κάτι συγκεκριμένο», επισημάνθηκε.
Κομισιόν: Μέρος των διαπραγματεύσεων
Η EurActiv.gr επικοινώνησε επίσης με το γραφείο του Επιτρόπου Νομισματικών και Οικονομικών Υποθέσεων, Πιέρ Μοσκοβισί, που δεν θέλησε να προβεί σε κάποιο σχόλιο για τα σχέδια της ελληνικής κυβέρνησης στο θέμα της πάταξης του λαθρεμπορίου καπνού. Συγκεκριμένα τόνισε ότι δεν θα ήθελε να «τοποθετηθεί σε ένα ζήτημα που είναι μέρος των ελληνικών διαπραγματεύσεων» με τους Ευρωπαίους εταίρους.
Κύρτσος: Απαιτείται αναθεώρηση της φορολογίας
Ο ευρωβουλευτής της ΝΔ, Γιώργος Κύρτσος, σχολιάζοντας στην EurActiv.gr το ζήτημα του λαθρεμπορίου καπνού στην Ελλάδα, έκανε λόγο για δύο κυβερνητικές «πρωτοβουλίες», και εξαπέλυσε παράλληλα πυρά κατά της κυβέρνησης, λέγοντας ότι η κυβέρνηση προσανατολίζεται στην αύξηση της φορολογίας των καπνικών προϊόντων.
Αναφορικά με τις δύο κυβερνητικές πρωτοβουλίες, είπε:
«Πρώτον, να περιοριστεί η φορολογία αυτών των προϊόντων, η οποία αυξήθηκε εντυπωσιακά τα τελευταία χρόνια ενισχύοντας τα οικονομικά κίνητρα για την ανάπτυξη του λαθρεμπορίου».
«Δεύτερον, να υπάρξει η κατάλληλη τεχνική υποδομή, ιδιαίτερα στα τελωνεία, για να ελεγχθεί η είσοδος στη χώρα τσιγάρων και προϊόντων καπνού που έχουν κατασκευαστεί σε εργοστάσια στην Ουκρανία, τη Λευκορωσία και την Κίνα, και εμφανίζονται με τη μορφή προϊόντων γνωστών καπνοβιομηχανιών. Η εισροή αυτού του είδους των προϊόντων, των illicit whites, έχει αυξηθεί ανησυχητικά στον Πειραιά με πιθανότερη χώρα προέλευσης την Κίνα».
Αναφορικά με το εάν η ελληνική κυβέρνηση έχει σχέδιο για την πάταξη του φαινομένου, τόνισε ότι η συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ ετοιμάζεται να επαναλάβει τα λάθη της κυβέρνησης Νέας Δημοκρατίας – ΠΑΣΟΚ.
«Έχει ανακοινώσει νέα αύξηση της φορολογίας των καπνικών προϊόντων, η οποία, εάν πραγματοποιηθεί, θα οδηγήσει σε αύξηση του λαθρεμπορίου και σε νέα μείωση των εσόδων του Δημοσίου. Προκαλεί εντύπωση το γεγονός ότι η κυβέρνηση Τσίπρα ετοιμάζεται να ενισχύσει τα οικονομικά κίνητρα για την παραπέρα ανάπτυξη του λαθρεμπορίου καπνικών προϊόντων ενώ διαβεβαιώνει τους Έλληνες πολίτες ότι στόχος της είναι η καταπολέμησή του», διευκρίνισε.
Στο ίδιο μήκος κύματος και ο ευρωβουλευτής του ΠΑΣΟΚ, Νίκος Ανδρουλάκης.
Ερωτηθείς εάν πιστεύει πως η ελληνική κυβέρνηση έχει συγκεκριμένο σχέδιο επί του θέματος τόνισε ότι οι «πρώτες κινήσεις των αρμοδίων υπουργών δηλώνουν το ακριβώς αντίθετο».
Έρευνα: Εξοικονόμηση μέχρι και 1 δις
Το CNBC, επικαλούμενο μια πρόσφατη έκθεση, σημειώνει πως η ελληνική κυβέρνηση θα μπορούσε να «σώσει» τουλάχιστον ένα δισεκατομμύριο ευρώ αν κατάφερνε να εξαλείψει το λαθρεμπόριο καπνού.
«Περαιτέρω αυξήσεις των ειδικών φόρων κατανάλωσης και η συνεχιζόμενη χρήση της Ελλάδας ως διαμετακομιστικό κέντρο, μας δείχνει πως μέχρι το 2019, η διείσδυση των παράνομων τσιγάρων είναι πιθανό να φτάσει στο 25%, ίσως και να το ξεπεράσει», τονίζει ο Σέιν ΜακΓκιλ, αναλυτής του εμπορίου καπνού του Euromonitor.
Το CNBC αναφέρει ότι μόνο πέρυσι η Ελλάδα απώλεσε740 εκατομμύρια ευρώ, σε εκτιμώμενα έσοδα από την πώληση παράνομων τσιγάρων, το 2013 έχασε 565 εκατομμύρια ευρώ, ενώ το μέγεθος των απωλειών θα φτάσει, σύμφωνα με εκτιμήσεις, το ένα δισεκατομμύριο ευρώ μέχρι το 2019.
Το πρόβλημα καθίσταται μεγαλύτερο αν σκεφτεί κανείς πως το παράνομο εμπόριο στην Ελλάδα αντιπροσωπεύει το 21% όλων των τσιγάρων που καταναλώνονται στην Ελλάδα – ο αντίστοιχος αριθμός για το 2013 ήταν 18%.
«Η ανάπτυξη του φαινομένου επεκτάθηκε και τροφοδοτήθηκε από τη διαθεσιμότητα παράνομων τσιγάρων από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και την Ανατολική Ευρώπη. Η Ελλάδα σε αυτή την αλυσίδα χρησιμοποιείται ως σημείο διέλευσης για τις υπόλοιπες χώρες της Ευρώπης». Επί του παρόντος, τα ‘’παράνομα λευκά’’ δεν φαίνεται να βρίσκεται σε φάση ύφεσης – το αντίθετο», συμπλήρωσε ο ΜακΓκιλ.
Σαράντης Μιχαλόπουλος
http://www.euractiv.gr
